Kim byli Scytowie? Geneza irańskich nomadów

[Reklama] Wypróbuj: https://www.bookbeat.pl/mrocznewieki?utm_source=pod-platforms&utm_medium=podcast&utm_campaign=PL-mroczne-wieki-action-25004&utm_content=textlink-pod-platforms-epi-description-2305-30db&utm_term=deal3

Kod: mrocznewieki

Czy Sztuka kochania była na tyle wulgarna i odważna aby wywołać gniew bezwzględnego Oktawiana? Możecie ocenić to sami dzięki sponsorowi tego odcinka jakim jest platforma BookBeat oferująca tysiące audiobooków i ebooków. Znajdziecie na niej m.in. wspomniany utwór Owidiusza będący jednym z najbardziej znanych dzieł traktujących o kunszcie miłosnym w historii literatury.

Poemat Owidiusza nie jest jedynym ciekawym audiobookiem oferowanym przez BookBeat. W bogatej ofercie platformy znajdziecie m.in. siedem tomów opowiadających o historii Polski od pierwszych Piastów aż po rozbiory. Wypróbujcie BookBeat przez miesiąc za darmo z kodem “mrocznewieki” z 20 godzinami dowolnie wybranych audiobooków z bazy. Polecam!

Wesprzyj nas na:
https://patronite.pl/mrocznewieki

Patroni:
Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Krzysztof Borkiewicz, Wojciech Sowa, Kuba Szopiak, Dyżurna Blondi, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Marek Skrzetuski, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Wiktor Turek, Jakub Sikora, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Ryszard Czaderna, Wojciech Kapica, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Maria Wróblewska, Adam Dobrowolski, Arkadiusz Kwiatek, Krz Dom, Magdalena Bednarek-Hubbard, Radosław Madej, Julia Dalecka, Tomasz Kownacki, Karolina Suder, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Agnieszka Militowska, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Bartosz Czeczenski, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Krzysztof Smuda, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol, High Ground,
Agnieszka Garlicka i pięciu patronów anonimowych.

Literatura:
Albaum L.I., Brentjes B., Strażnicy Złota, PIW Warszawa 1982
Beckwith Ch., The Scythian Empire. Central Eurasia and the Birth of the Classical Age from Persia to China, Princeton University Press 2023
Cunliffe B., Europe between the Oceans. 9000 BC – 1000 AD, Yale University Press 2011
Cunliffe B., The Scythians, Oxford University Press 2019
Czernienko J.W., Scytowie 700-300 przed Chr., Napoleon V 2018
Smirnow A., Scytowie, PIW, Warszawa 1974
Wojna R., Wielki świat nomadów. Między Chinami i Europą, Warszawa 1983

Źródła:
Herodot, Dzieje, tłum. S. Hammer, Czytelnik, 2020
Homer, Odyseja, tłum. L. Siemieński, Wrocław 1953
Biblia Tysiąclecia, Księga Jeremiasza, Pallottinum, Poznań – Warszawa 1990

Artykuły:
Keyser Ch. i inni, Ancient DNA provides new insights into the history of south Siberian Kurgan people, https://link.springer.com/article/10.1007/s00439-009-0683-0 (maj 2009)

Klaudiusz Cezar. Geniusz czy Idiota?

W Rzymie było chłodne, wczesne popołudnie, 24 stycznia 41 n.e. gdy Gajusz Cezar poniósł śmierć z rąk zamachowców wychodząc z teatru w kierunku swojego pałacu aby wziąć kąpiel i zjeść obiad. Trzeci z kolei princeps w zbiorowej świadomości potomnych zapisał się pod rzadko używanym w starożytności, pieszczotliwym pseudonimem Kaligula. Jego zabójstwo było chaotyczne i wydaje się, że nie wszystko poszło zgodnie z planem bezpośrednich zamachowców, którzy jak to bywa w takich sytuacjach zostali zapewne wykorzystani przez sprytniejszych od nich prowodyrów. Zwłoki Gajusza były jeszcze ciepłe gdy znaleźli je członkowie germańskiej gwardii przybocznej. Barbarzyńcy z północy wpadli w szał na widok zakrwawionego ciała swojego mocodawcy i błyskawicznie rozpoczęli mordowanie wszystkich, którzy nawinęli im się pod miecz. Nie wszyscy byli bez winy. Śmierć znalazło wówczas także kilku spiskowców, jeden z nich właśnie pastwił się nad zwłokami zabitego gdy tuż obok pojawili się Germanie. Wśród ofiar ich szału nie było jednak wuja zabitego cesarza, Klaudiusz bowiem zdążył opuścić teatr tuż przed całą jatką razem z dwoma senatorami. Klaudiusz znany był z roztargnienia, niefrasobliwości i w pewnym stopniu ekscentryzmu ale takie angielskie wyjście bez pożegnania i usprawiedliwienia wobec Gajusza było afrontem. Co skłoniło Klaudiusza do takiej a nie innej decyzji?

Cover: fot. Michał Kuźniar, Muzeum Watykańskie

Wesprzyj nas na:
https://patronite.pl/mrocznewieki

Patroni:
Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Krzysztof Borkiewicz, Wojciech Sowa, Kuba Szopiak, Dyżurna Blondi, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Marek Skrzetuski, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Wiktor Turek, Jakub Sikora, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Ryszard Czaderna, Wojciech Kapica, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Maria Wróblewska, Adam Dobrowolski, Arkadiusz Kwiatek, Krz Dom, Magdalena Bednarek-Hubbard, Radosław Madej, Julia Dalecka, Tomasz Kownacki, Karolina Suder, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Agnieszka Militowska, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Bartosz Czeczenski, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Krzysztof Smuda, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol i pięciu patronów anonimowych.

Literatura:
Cary M., Scullard H. H., Dzieje Rzymu. Tom II, PIW Warszawa 1992
Krawczuk A., Poczet cesarzowych Rzymu, Iskry, Warszawa 2006
Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich. Pryncypat, Iskry, Warszawa 1986
Levick B., Claudius, Routledge, Londyn 2001
Winterling A., Caligula. A Biography, University of California Press 2011

Źródła:
Dion Kasjusz, Roman History, Book 60th,
http://penelope.uchicago.edu/Thayer/e/roman/texts/cassius_dio/60*.html
Swetoniusz, Żywoty Cezarów, tłum. J. Niemirska-Pliszczyńska, Zakład im. Ossolińskich 1972
Tacyt, Dzieła, Tom I, tłum. S. Hammer, Czytelnik 1957

Jak walczyli hoplici? Taktyka i uzbrojenie

Późnym latem lub jesienią 394 p.n.e. spartański król Agesilaos śpiesznie zdążał na czele swojej armii poprzez Tesalię w kierunku Beocji. W Helladzie od roku trwała właśnie wojna zwana później koryncką a jego ojczyzna nie zaczęła jej jakoś nadzwyczaj pomyślnie. W poprzednim sezonie Tebanie odnieśli bardzo istotne z symbolicznego punktu widzenia zwycięstwo pod Haliartos w którym poległ zasłużony spartański wódz Lizander. Niepowodzenia w Beocji zmusiły Spartan do odwołania Agesilaosa z jego azjatyckiej misji w trakcie której król walczył o poszerzenie spartańskiej strefy wpływów w Azji Mniejszej chociaż oficjalnie walki toczono o wolność małoazjatyckich Greków. Agesilaos marzył o osiągnięciu chociaż namiastki tego co stanie się sześć dekad później udziałem młodego macedońskiego króla Aleksandra, niestety jego plany pokrzyżowała rebelia w sercu Hellady. Teby, Argos, Ateny i Korynt razem z mniejszymi sojusznikami postanowiły definitywnie zrzucić ciążącą im spartańską hegemonię ustanowioną nad Helladą dziesięć lat wcześniej jako następstwo zwycięstwa Lacedemończyków w wojnie peloponeskiej.

Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez grupę rekonstruktorów i pasjonatów historii. Nasz podcast historyczny jest w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach. Nie przepisujemy wikipedii 😀

Wesprzyj nas na:
https://patronite.pl/mrocznewieki

Patroni:
Bartosz Czeczenski, Karolina Suder, Ozymandias, Norbert Sutkowy, Gimli syn Gloina, Marcin Grocki, Bartłomiej Klaskała, Jakub Sikora, Aleksandra Cieślicka, Oskar Miller, Michał Borkowski, xanoo77, Magdalena Bednarek-Hubbard, Tomasz Piotrowski, Grzegorz Olech, Łukasz Czajkowski, Radosław Madej, Krzysztof Smuda, Krzysztof Borkiewicz, Wojciech Sowa, Jakob Zimmermann, Julia Dalecka, Rafał Piskadło, Kuba Szopiak, Łukasz Gut-Mostowy, Mateusz Parol, Wojciech Kapica, Wiktor Turek, Respov 92, Karolina Alaska, Tomasz Rodzynkiewicz, Dyżurna Blondi, Adam Dobrowolski, Wojciech Lemiesz, Maria Wróblewska, Agnieszka Militowska, Piotr Woldański, Marek Skrzetuski, Andrzej Borowiak, Przemysław Siółdemak, Kuba Cski, Ryszard Czaderna, Arkadiusz Kwiatek, Tomasz Kownacki, Monika Piaskowska, Eliza Barańska i pięciu patronów anonimowych.

Literatura:
Brouwers J., Henchmen of Ares. Warriors and Warfare in Early Greece, Karawansaray Publishers 2013
Delbrück H., Antyczna sztuka wojenna. Tom I. Persja Grecja Macedonia, Napoleon V, Oświęcim 2012 (pierwsze wydanie 1920)
Connolly P., Greece and Rome at war, Greenhill Books, London 1998
Garrett R., Naked Statues, Fat Gladiators, and War Elephants: Frequently Asked Questions about the Ancient Greeks and Romans, Prometheus 2021
Górewicz D. Igor, Miecze Europy, Triglav – Bellona, Szczecin – Warszawa 2015
Hanson V. D., The Western Way of War. Infantry battle in Classical Greece, Oxford University Press, 1989
Lendon J. E., Soldiers and Ghosts. A History of battle in Classical Greece, Yale University 2005
Sekunda N., Hoplita grecki 480-323 przed Chr., Napoleon V – Osprey Publishing 2000

Źródła:
Herodot, Dzieje, tłum. Seweryn Hammer, Czytelnik, 2020
Ksenofont, Historia grecka, tłum. Witold Klinger, Ossolineum, Wrocław 1958
Tukidydes, Wojna peloponeska, tłum. Kazimierz Kumaniecki, Czytelnik, 1988

Jak walczyli hoplici? Geneza ciężkiej piechoty starożytnych Greków

Niedostatek ziemi uprawnej w starożytnej Grecji był główną przyczyną licznych wojen o sporne równiny i pastwiska, lokalne wojny o miedzę. W pewnym sensie może to być wytłumaczeniem pojawienia się na arenie dziejów właśnie hoplitów. Najżyźniejsze ziemie zdatne pod uprawę znajdowały się w dolinach oraz na równinach, to właśnie w tych miejscach drobni greccy rolnicy uprawiali oliwki, winorośl czy figi. Na nizinach wypasano nieliczne konie i bydło zaś na mniej urodzajnych stokach wzgórz wypasano owce i kozy. Celem wojny było wyrwanie tych cennych terenów sąsiadom, najlepszym zaś sposobem na rozstrzygnięcie sporu o ziemię było walne starcie.

Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez grupę rekonstruktorów i pasjonatów historii. Nasz podcast historyczny jest w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach. Nie przepisujemy wikipedii 😀

Wesprzyj nas na:
https://patronite.pl/mrocznewieki

Patroni:
Magdalena Bednarek-Hubbard, Grzegorz Kaczmarek, Paweł Kociuba, Adam Dobrowolski, Stanisław Wantusiak, Mariusz Rajca, Monika Piaskowska, Karolina Suder, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Aleksandra Cieślicka, Andrzej Borowiak, Grzegorz Olech, Piotr Woldański, Tomasz Rodzynkiewicz, hhczl qq, Bartosz Czeczenski, Eliza Barańska, Kasia Woz, Norbert Sutkowy, Krzysztof Smuda, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol, Julia Dalecka, Tomasz Kownacki, Radosław Madej, Krz Dom, Arkadiusz Kwiatek, Karolina Alaska, Maria Wróblewska, Łukasz Gut-Mostowy, Wojciech Kapica, Krzysztof Borkiewicz, Zly Los, Ryszard Czaderna, Tomasz Piotrowski, Łukasz Czajkowski, Jakub Sikora, Wiktor Turek, Maciej Lisek, Przemysław Siódemak, Marek Skrzetuski, Bartłomiej Kląskała, Marcin Grocki, Piotr Woldański, Oskar Miller i czterech patronów anonimowych.

Literatura:
Brouwers J., Henchmen of Ares. Warriors and Warfare in Early Greece, Karawansaray Publishers 2013
Delbrück H., Antyczna sztuka wojenna. Tom I. Persja Grecja Macedonia, Napoleon V, Oświęcim 2012 (pierwsze wydanie 1920)
Connolly P., Greece and Rome at war, Greenhill Books, London 1998
Górewicz D. Igor, Miecze Europy, Triglav – Bellona, Szczecin – Warszawa 2015
Hanson V. D., The Western Way of War. Infantry battle in Classical Greece, Oxford University Press, 1989
Lendon J. E., Soldiers and Ghosts. A History of battle in Classical Greece, Yale University 2005
Sekunda N., Hoplita grecki 480-323 przed Chr., Napoleon V – Osprey Publishing 2000

Słuchaj również na:
Spotify – https://tinyurl.com/yws22rpe
Apple Podcasts – https://tinyurl.com/2rzv8hkc
Google Podcasts – https://tinyurl.com/2k2db7xy

Bitwa nad Granikiem – Aleksander Wielki | 334 p.n.e.

Wiosną 480 p.n.e. olbrzymia armia perskiego króla królów Kserksesa zbliżała się do Hellespontu. Celem ekspedycji była leżąca na zachodnich peryferiach wielkiego imperium Hellada, składająca się z mozaiki wojowniczych, wiecznie skłóconych miast-państw. Kserkses zatrzymał się w Troadzie aby złożyć ofiarę z tysiąca wołów ku czci tutejszych bogów oraz pamięci dawno poległych herosów wojny trojańskiej. Pragnął zaskarbić sobie ich przychylność podczas kolejnej inwazji na ziemię ich potomków. Przekraczając Hellespont perski władca kazał zatrzymać się na samym środku cieśniny aby złożyć ofiary Słońcu. Następnie, zaraz po wylądowaniu po europejskiej stronie cieśniny ruszył dalej wybrzeżem Morza Egejskiego ku Macedonii, wówczas jednej z krain imperium Achemenidów.

Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez grupę rekonstruktorów i pasjonatów historii. Nasz podcast historyczny jest w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach. Nie przepisujemy wikipedii 😀

Wesprzyj nas na:
https://patronite.pl/mrocznewieki

Patroni:
Magdalena Bednarek-Hubbard, Grzegorz Kaczmarek, Paweł Kociuba, Adam Dobrowolski, Stanisław Wantusiak, Mariusz Rajca, Monika Piaskowska, Karolina Suder, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Aleksandra Cieślicka, Andrzej Borowiak, Grzegorz Olech, Piotr Woldański, Tomasz Rodzynkiewicz, hhczl qq, Bartosz Czeczenski, Eliza Barańska, Kasia Woz, Norbert Sutkowy, Krzysztof Smuda, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol, Julia Dalecka, Tomasz Kownacki, Radosław Madej, Krz Dom, Arkadiusz Kwiatek, Karolina Alaska, Maria Wróblewska, Łukasz Gut-Mostowy, Wojciech Kapica, Krzysztof Borkiewicz, Zly Los, Ryszard Czaderna, Tomasz Piotrowski, Łukasz Czajkowski, Jakub Sikora, Wiktor Turek, Maciej Lisek, Przemysław Siódemak, Marek Skrzetuski, Bartłomiej Kląskała, Marcin Grocki, Piotr Woldański, Oskar Miller i czterech patronów anonimowych.

Literatura:
Goldsworthy A., Philip & Alexander: Kings and Conquerors, Basic Books 2020
Green P., Aleksander Wielki, Warszawa 2010
Górewicz I., Miecze Europy, Triglav – Bellona, Szczecin – Warszawa 2015
Lane Fox R., Alexander the Great, Penguin Books, 2004
Nawotka K., Aleksander Wielki, Wrocław: WUW 2007

Źródła:
Diodorus Siculus, Dzieje Aleksandra Macedońskiego, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2020
Flawiusz Arrian, Wyprawa Aleksandra Wielkiego, Ossolineum, 1963
Plutarch, Żywoty sławnych mężów, Ossolineum, Wrocław 1953