Pierwsi Amerykanie 2/2 – Mastodonty, Populacja Widmo i Białe Piaski

Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

Antropolog Tom Dillehay i geolog Mario Pino pracowali na stanowisku w chilijskim Monte Verde od 1977 roku. Już końcem lat 80. zaczęli publikować pierwsze wnioski z wieloletnich prac prowadzonych nad strumieniem Chinchiuapi na południu Chile, 58 km od brzegów Pacyfiku. W Monte Verde badacze natrafili na unikalne w skali obu kontynentów amerykańskich stanowisko powstałe dzięki zalaniu porzuconej ludzkiej osady przez wody lokalnego strumienia. Pozostałości dwunastu drewnianych chatek, w tym jednej wyjątkowo dużej, służącej by może do zgromadzeń, poza tym kości zwierząt, skór, lin i innych przedmiotów użytku codziennego zostały zakonserwowane w beztlenowych warunkach pod warstwą błota. Badacze natrafili nawet na kilka dobrze zachowanych śladów stopy jakiegoś dorosłego osobnika. Osadę zamieszkiwało do 30 osób.

Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.

Okładka: Midjourney

Opracowania:
Bruhns K. O., Ancient South America. Second Edition, Cambridge University Press 2024
Ceram C. W., Pierwszy Amerykanin, PIW Warszawa 1977
Coe M., Snow D., Benson E., Starożytna Ameryka, Świat Książki 1997
Ławecka D., Wstęp do archeologii, PWN Warszawa-Kraków 2003
Meltzer D. J., First Peoples in a New World: Populating Ice Age America. Second Edition, Cambridge University Press 2021
Mithen S., After the Ice. A Global Human History 20,000-5000 BC, W&N 2012
Reich D., Kim jesteśmy, skąd przyszliśmy…, Wyd. CIS, Stare Groszki 2019

Artykuły:
Callaway E., ‘Ghost population’ hints at long-lost migration to the Americas,
https://www.nature.com/articles/nature.2015.18029
Kemp B. M. et al., 2007, Genetic analysis of early holocene skeletal remains from Alaska and its implications for the settlement of the Americas, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ajpa.20543
Knudson R., We Are All One: Anzick Children Reburied, https://liberalarts.tamu.edu/wp-content/uploads/sites/14/2019/08/vol30_num2.pdf
Pino, M. and Dillehay, T.D. (2023) ‘Monte Verde II: an assessment of new radiocarbon dates and their sedimentological context’, Antiquity, 97(393), pp. 524–540. doi:10.15184/aqy.2023.32.
Pleistocene Life and Landscapes – Grand Canyon – Rampart Cave,
https://www.nps.gov/articles/000/pleistocene-life-and-landscapes-grand-canyon.htm

Pierwsi Amerykanie 1/2 – Myśliwi, Megafauna i Naukowe Dogmaty

Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

Kim był pierwszy Amerykanin? Kiedy po raz pierwszy postawił swoją stopę w Nowym Świecie? Te pytania europejscy kolonizatorzy zadawali sobie już od momentu gdy po raz pierwszy dotarli do nowego kontynentu, który jak na złość nie okazał się wcale być Indiami. Oczywiście Krzysztof Kolumb, Amerigo Vespucci czy Giovanni Caboto, czyli pierwszy nowożytny Europejczyk który faktycznie dopłynął do brzegów kontynentu amerykańskiego jeszcze zanim zrobił to Kolumb, najprawdopodobniej nie wiedzieli nic o podróżach Leifa Erikssona czy jego brata Thorvalda sprzed pięciu stuleci…

Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.

Okładka: Midjourney

Opracowania:
Bruhns K. O., Ancient South America. Second Edition, Cambridge University Press 2024
Ceram C. W., Pierwszy Amerykanin, PIW Warszawa 1977
Coe M., Snow D., Benson E., Starożytna Ameryka, Świat Książki 1997
Ławecka D., Wstęp do archeologii, PWN Warszawa-Kraków 2003
Meltzer D. J., First Peoples in a New World: Populating Ice Age America. Second Edition, Cambridge University Press 2021
Mithen S., After the Ice. A Global Human History 20,000-5000 BC, W&N 2012
Reich D., Kim jesteśmy, skąd przyszliśmy…, Wyd. CIS, Stare Groszki 2019

Artykuły:
Kemp B. M. et al., 2007, Genetic analysis of early holocene skeletal remains from Alaska and its implications for the settlement of the Americas, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/1…
Knudson R., We Are All One: Anzick Children Reburied, https://liberalarts.tamu.edu/wp-conte…
Pleistocene Life and Landscapes – Grand Canyon – Rampart Cave,
https://www.nps.gov/articles/000/pleistocene-life-and-landscapes-grand-canyon.htm

Kim byli Scytowie? Geneza irańskich nomadów

[Reklama] Wypróbuj: https://www.bookbeat.pl/mrocznewieki?utm_source=pod-platforms&utm_medium=podcast&utm_campaign=PL-mroczne-wieki-action-25004&utm_content=textlink-pod-platforms-epi-description-2305-30db&utm_term=deal3

Kod: mrocznewieki

Czy Sztuka kochania była na tyle wulgarna i odważna aby wywołać gniew bezwzględnego Oktawiana? Możecie ocenić to sami dzięki sponsorowi tego odcinka jakim jest platforma BookBeat oferująca tysiące audiobooków i ebooków. Znajdziecie na niej m.in. wspomniany utwór Owidiusza będący jednym z najbardziej znanych dzieł traktujących o kunszcie miłosnym w historii literatury.

Poemat Owidiusza nie jest jedynym ciekawym audiobookiem oferowanym przez BookBeat. W bogatej ofercie platformy znajdziecie m.in. siedem tomów opowiadających o historii Polski od pierwszych Piastów aż po rozbiory. Wypróbujcie BookBeat przez miesiąc za darmo z kodem “mrocznewieki” z 20 godzinami dowolnie wybranych audiobooków z bazy. Polecam!

Wesprzyj na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

Patroni:
Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Krzysztof Borkiewicz, Wojciech Sowa, Kuba Szopiak, Dyżurna Blondi, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Marek Skrzetuski, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Wiktor Turek, Jakub Sikora, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Ryszard Czaderna, Wojciech Kapica, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Maria Wróblewska, Adam Dobrowolski, Arkadiusz Kwiatek, Krz Dom, Magdalena Bednarek-Hubbard, Radosław Madej, Julia Dalecka, Tomasz Kownacki, Karolina Suder, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Agnieszka Militowska, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Bartosz Czeczenski, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Krzysztof Smuda, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol, High Ground,
Agnieszka Garlicka i pięciu patronów anonimowych.

Literatura:
Albaum L.I., Brentjes B., Strażnicy Złota, PIW Warszawa 1982
Beckwith Ch., The Scythian Empire. Central Eurasia and the Birth of the Classical Age from Persia to China, Princeton University Press 2023
Cunliffe B., Europe between the Oceans. 9000 BC – 1000 AD, Yale University Press 2011
Cunliffe B., The Scythians, Oxford University Press 2019
Czernienko J.W., Scytowie 700-300 przed Chr., Napoleon V 2018
Smirnow A., Scytowie, PIW, Warszawa 1974
Wojna R., Wielki świat nomadów. Między Chinami i Europą, Warszawa 1983

Źródła:
Herodot, Dzieje, tłum. S. Hammer, Czytelnik, 2020
Homer, Odyseja, tłum. L. Siemieński, Wrocław 1953
Biblia Tysiąclecia, Księga Jeremiasza, Pallottinum, Poznań – Warszawa 1990

Artykuły:
Keyser Ch. i inni, Ancient DNA provides new insights into the history of south Siberian Kurgan people, https://link.springer.com/article/10.1007/s00439-009-0683-0 (maj 2009)

Nordycka epoka brązu – Hiperborea

Wesprzyj na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

Mapa kontynentu europejskiego widziana oczami starożytnych, nawet tych najlepiej wykształconych i obytych ze światem zewnętrznym pełna była białych plam. W zasadzie przez dużą część starożytności tych plam było nieraz więcej aniżeli terenu znanego, zbadanego. Nieznane plamy wypełniano mitycznymi krainami pełnymi legendarnych potworów, tajemniczych ludów i nieznanych bogów. Jedną z takich krain była Hyperboreja, legendarna kraina leżąca gdzieś na północy cywilizowanego świata jak zwykli określać swoje domeny zarówno Grecy jak Rzymianie. Hiperborea miała być zamieszkana przez szczęśliwe ludy obdarzone wszelkimi błogosławieństwami jakie mogła im podarować natura i szczodre bóstwa.

Patroni:
Mateusz, Tomasz, Damian, Krzysztof, Andrzej, Piotr, Rafał, Eliza, Krzysztof, Jakob, Patryk, Kuba, hhczl qq, Bartosz, Kasia, Norbert

Treść przygotował i przeczytał Michał Kuźniar. Wszystkie wykorzystane źródła znajdziecie w opisie odcinka. Podcast Mroczne Wieki można wspierać na patronite.pl/mrocznewieki Serdecznie dziękuję wszystkim patronom!

Hełm z Veksø:
Nationalmuseet, CC BY-SA 3.0 , via Wikimedia Commons

Literatura:
Cunliffe B., Europe between the oceans. 9000 BC – AD 1000
Durham K., Długie łodzie wikingów
Goldhahn J. i Ling J., Bronze Age Rock Art in Northern Europe: Context and Interpretations, [w:] The Oxford Handbook of the European Bronze Age
Kempiński A., Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich
Reich D., Kim jesteśmy, skąd przyszliśmy…
Thrane H., Scandinavia, [w:] The Oxford Handbook of the European Bronze Age

Źródła internetowe:
https://www.science.org/content/artic…
https://nat.au.dk/en/about-the-facult…\
https://en.natmus.dk/historical-knowl…