Diadochowie – Cyklop i Odys (323-316 p.n.e.)

Wesprzyj na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

W czerwcu 323 roku p.n.e. trzydziestodwuletni król Azji Aleksander wydawał ostatnie tchnienie w pałacu dawnych władców Babilonii. W chwili śmierci był najbogatszym i najpotężniejszym człowiekiem w tej części świata, a być może nawet na całej planecie. Tajemnicza choroba przecięła nić jego życia w najmniej spodziewanym momencie, parę dni przed planowaną wyprawą do Arabii. Świadkami zgonu byli jego generałowie, oficerowie, rodzina i prości żołnierze. Śmierć Aleksandra wepchnęła całą armię macedońską w stan otępienia, paraliżu. Ciało straciło głowę sterującą jego poczynaniami, nie padło jednak bez życia, nie dało za wygraną. Siłę drzemiącą w armiach Macedończyków i podbitych Azjatów prędko pochwycić mieli generałowie zmarłego, zwani diadochami – następcami.

Cover: AI, Shutterstock

Założycielem kanału, twórcą podcastu i autorem większości odcinków jest Michał Kuźniar, członek grupy rekonstrukcji historycznej ZBiR z Rzeszowa.

Patroni:
Natalia Filar, Piotr Zarzycki, Rafał Wojciechowski, Alex Boniecki, Krzysztof Smuda, Szymon Mądraszewski, Joanna Sangin, Marcin Skiba, High Ground, Aleksandra Ronowska, Agnieszka Garlicka, Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Wojciech Sowa, Dyżurna Blondi, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała,Marek Skrzetuski, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Wojciech Kapica, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Maria Wróblewska, Adam Dobrowolski, Radosław Madej, Julia Dalecka, Tomasz Kownacki, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Norbert Sutkowy, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol i pięciu patronów anonimowych.

Źródła:
Diodor Sycylijski, Czas diadochów, A. Pawlaczyk, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2020
Diodor Sycylijski, O Agatoklesie i Antygonie Jednookim, tłum. T. Polański, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021
Diodor Sycylijski, Rok Królów, tłum. T. Polański, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019
Kurcjusz Rufus, Historia Aleksandra Wielkiego, tłum. pod red. L. Winniczuk, PWN Warszawa 1976
Plutarch, Life of Demetrius, Loeb Classical Library Vol. IX, 1920
Plutarch, Life of Eumenes, Loeb Classical Library Vol. VIII, 1919
Plutarch, Moralia, tłum. Z. Abramowicz, DeAgostini – Altaya, Warszawa 2002
Poliajnos, Podstępy wojenne, tłum. M. Borowska, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003

Literatura:
Hammond N.G.L., Starożytna Macedonia, PIW Warszawa 1999
Heckel W., Who’s Who in the Age of Alexander and his Successors: From Chaironeia to Ipsos (338–301 BC), Casemate 2021
Lendon J. E., Soldiers and Ghosts. A History of battle in Classical Antiquity, Yale University 2005
Nawotka K., Aleksander Wielki, Wrocław: WUW 2007
Świderek A., Hellada Królów, PIW Warszawa 1967

Wyprawa Aleksandra 2/2 – od Macedonii do Indii 334-323 p.n.e.

Wesprzyj na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

Wiosną 480 p.n.e. olbrzymia armia perskiego króla królów Kserksesa zbliżała się do Hellespontu. Celem ekspedycji była leżąca na zachodnich peryferiach wielkiego imperium Hellada, składająca się z mozaiki wojowniczych, wiecznie skłóconych miast-państw. Kserkses zatrzymał się w Troadzie aby złożyć ofiarę z tysiąca wołów ku czci tutejszych bogów oraz pamięci dawno poległych herosów wojny trojańskiej. Pragnął zaskarbić sobie ich przychylność podczas kolejnej inwazji na ziemię ich potomków. Przekraczając Hellespont perski władca kazał zatrzymać się na samym środku cieśniny aby złożyć ofiary Słońcu. Następnie, zaraz po wylądowaniu po europejskiej stronie cieśniny ruszył dalej wybrzeżem Morza Egejskiego ku Macedonii, wówczas jednej z krain imperium Achemenidów.

Cover: fot. Gilmanshin, Shutterstock

Założycielem kanału, twórcą podcastu i autorem większości odcinków jest Michał Kuźniar, członek grupy rekonstrukcji historycznej ZBiR z Rzeszowa.

Patroni:
Joanna Sangin, Marcin Skiba, High Ground, Aleksandra Ronowska, Mikołaj Osiński, Agnieszka Garlicka, Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Wojciech Sowa, Dyżurna Blondi, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Marek Skrzetuski, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Wiktor Turek, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Wojciech Kapica, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Maria Wróblewska, Adam Dobrowolski, Radosław Madej, Julia Dalecka, Tomasz Kownacki, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Krzysztof Smuda, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol i sześciu patronów anonimowych.

Literatura:
Delbrück H., Antyczna sztuka wojenna. Persja – Grecja – Macedonia, Napoleon V, Oświęcim 2018
Engels D. W., Alexander the Great and the Logistics of the Macedonian Army, University of California Press, 1980
Goldsworthy A., Philip & Alexander: Kings and Conquerors, Basic Books 2020
Górewicz I., Miecze Europy, Triglav – Bellona, Szczecin – Warszawa 2015
Green P., Aleksander Wielki, Warszawa 2010
Hammond N. G. L., Starożytna Macedonia, PIW 1999
Lane Fox R., Alexander the Great, Penguin Books, 2004
Lendon J. E., Soldiers and Ghosts. A History of battle in Classical Greece, Yale University 2005
Nawotka K., Aleksander Wielki, Wrocław: WUW 2007
Olbrycht M. J., Aleksander Wielki i świat irański, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego 2004

Źródła:
Diodorus Siculus, Dzieje Aleksandra Macedońskiego, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2020
Flawiusz Arrian, Wyprawa Aleksandra Wielkiego, Ossolineum, 1963
Plutarch, O szczęściu czy dzielności Aleksandra, tłum. K. Nawotka, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego 2003
Plutarch, Żywoty sławnych mężów, Ossolineum, Wrocław 1953

Wyprawa Aleksandra 1/2 – od Macedonii do Indii 334-323 p.n.e.

Wesprzyj na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

Wiosną 480 p.n.e. olbrzymia armia perskiego króla królów Kserksesa zbliżała się do Hellespontu. Celem ekspedycji była leżąca na zachodnich peryferiach wielkiego imperium Hellada, składająca się z mozaiki wojowniczych, wiecznie skłóconych miast-państw. Kserkses zatrzymał się w Troadzie aby złożyć ofiarę z tysiąca wołów ku czci tutejszych bogów oraz pamięci dawno poległych herosów wojny trojańskiej. Pragnął zaskarbić sobie ich przychylność podczas kolejnej inwazji na ziemię ich potomków. Przekraczając Hellespont perski władca kazał zatrzymać się na samym środku cieśniny aby złożyć ofiary Słońcu. Następnie, zaraz po wylądowaniu po europejskiej stronie cieśniny ruszył dalej wybrzeżem Morza Egejskiego ku Macedonii, wówczas jednej z krain imperium Achemenidów.

Cover: fot. Curioso.Photography, Shutterstock

Założycielem kanału, twórcą podcastu i autorem większości odcinków jest Michał Kuźniar, członek grupy rekonstrukcji historycznej ZBiR z Rzeszowa.

Patroni:
Joanna Sangin, Marcin Skiba, High Ground, Aleksandra Ronowska, Mikołaj Osiński, Agnieszka Garlicka, Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Wojciech Sowa, Dyżurna Blondi, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Marek Skrzetuski, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Wiktor Turek, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Wojciech Kapica, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Maria Wróblewska, Adam Dobrowolski, Radosław Madej, Julia Dalecka, Tomasz Kownacki, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Krzysztof Smuda, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol i sześciu patronów anonimowych.

Literatura:
Delbrück H., Antyczna sztuka wojenna. Persja – Grecja – Macedonia, Napoleon V, Oświęcim 2018
Engels D. W., Alexander the Great and the Logistics of the Macedonian Army, University of California Press, 1980
Goldsworthy A., Philip & Alexander: Kings and Conquerors, Basic Books 2020
Górewicz I., Miecze Europy, Triglav – Bellona, Szczecin – Warszawa 2015
Green P., Aleksander Wielki, Warszawa 2010
Hammond N. G. L., Starożytna Macedonia, PIW 1999
Lane Fox R., Alexander the Great, Penguin Books, 2004
Lendon J. E., Soldiers and Ghosts. A History of battle in Classical Greece, Yale University 2005
Nawotka K., Aleksander Wielki, Wrocław: WUW 2007
Olbrycht M. J., Aleksander Wielki i świat irański, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego 2004

Źródła:
Diodorus Siculus, Dzieje Aleksandra Macedońskiego, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2020
Flawiusz Arrian, Wyprawa Aleksandra Wielkiego, Ossolineum, 1963
Plutarch, O szczęściu czy dzielności Aleksandra, tłum. K. Nawotka, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego 2003
Plutarch, Żywoty sławnych mężów, Ossolineum, Wrocław 1953

Kleopatra VII Filopator – życie i śmierć królowej Egiptu (69-30 p.n.e.)

Wesprzyj na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

Kleopatra co prawda przegrała walkę o władzę i pozycję na tym świecie, zdołała jednak zrobić nieprawdopodobną wręcz karierę w pamięci kolejnych pokoleń. Po części winę ponosi za to propaganda Oktawiana niemiłosiernie wyolbrzymiająca możliwości Egiptu i knowania jej królowej. Ale nawet bez niej Kleopatra była postacią co najmniej nietuzinkową, wręcz wybijającą się w swoich czasach, a przyszło jej żyć w epoce wyjątkowo chaotycznej, pełnej wielkich drapieżników, sama zaś była jednym z nich. Stała się zasłużenie najsłynniejszą kobietą klasycznej starożytności chociaż trzeba przyznać, że w świecie Greków i Rzymian nie miała jakiejś szczególnie wielkiej konkurencji.

Założycielem kanału, twórcą podcastu i autorem większości odcinków jest Michał Kuźniar, członek grupy rekonstrukcji historycznej ZBiR z Rzeszowa.

Patroni:
Joanna Sangin, Marcin Skiba, High Ground, Aleksandra Ronowska, Mikołaj Osiński, Agnieszka Garlicka, Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Wojciech Sowa, Dyżurna Blondi, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Marek Skrzetuski, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Wiktor Turek, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Wojciech Kapica, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Maria Wróblewska, Adam Dobrowolski, Radosław Madej, Julia Dalecka, Tomasz Kownacki, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Agnieszka Militowska, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Krzysztof Smuda, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol i sześciu patronów anonimowych.

Literatura:
Krawczuk A., Kleopatra, Ossolineum, 1971
Roller D. W., Cleopatra. A Biography, Oxford University Press 2010
Świderkówna A., Siedem Kleopatr, PWN, Warszawa 2008

Źródła:
Cezar, O wojnie domowej, Czytelnik 1990
Plutarch, Żywot Marka Antoniusza

Fletnista – historia ojca Kleopatry Ptolemeusza XII Auletesa

Wesprzyj na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

Pewnego dnia bogini Atena wpadła na jeden z wielu, jakże charakterystycznych dla niej genialnych pomysłów. Stworzyła flet o wyjątkowo przenikliwym, mocnym, energetyzującym brzmieniu. Powstał z połączenia dwóch trzcin, które wypełnione powietrzem z ust dmuchającego muzyka wydawały z siebie dźwięk bardziej przypominający dzisiejsze dudy aniżeli drobne flety. Atena błyskawicznie polubiła ten prosty lecz dający duże możliwości instrument. Czar prysł jednak gdy zobaczyła swoje odbicie w lustrze wody. Grając na aulosie nadymała policzki do tego stopnia, że wyglądała wyjątkowo komicznie. Co powiedzą o niej inni bogowie? Wściekła Atena nie mogła znieść widoku swojej zniekształconej twarzy więc cisnęła aulos w toń wody…

Cover: fot. Metropolitan Museum of Art, domena publiczna

Wesprzyj nas na:
https://patronite.pl/mrocznewieki

Patroni:
Joanna Sangin, Marcin Skiba, High Ground, Mikołaj Osiński, Agnieszka Garlicka, Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Krzysztof Borkiewicz, Wojciech Sowa, Kuba Szopiak, Dyżurna Blondi, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Marek Skrzetuski, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Wiktor Turek, Jakub Sikora, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Wojciech Kapica, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Maria Wróblewska, Adam Dobrowolski, Radosław Madej, Julia Dalecka, Tomasz Kownacki, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Agnieszka Militowska, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Krzysztof Smuda, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol i sześciu patronów anonimowych.

Literatura:
Krawczuk A., Kleopatra, Ossolineum, 1971
Roller D. W., Cleopatra. A Biography, Oxford University Press 2010
Świderkówna A., Siedem Kleopatr, PWN, Warszawa 2008

Gerros – scytyjska kraina śmierci i złota w Ukrainie

Wesprzyj na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

W 1971 roku radzieccy archeolodzy rozpoczęli prace wykopaliskowe na jednym z największych scytyjskich kurhanów zwanym Tovsta Mohyla co oznacza grubą mogiłę. Kurhan znajdujący się obecnie w ukraińskim okręgu dniepropietrowskim zasłużył na swój przydomek bowiem jeszcze w drugiej połowie XX wieku wznosił się na ponad osiem metrów wysokości mając przy tym siedemdziesiąt metrów średnicy. U schyłku IV wieku p.n.e. gdy grzebano w nim lokalnego władcę razem z rodziną i służącymi był z pewnością jeszcze wyższy. Tovsta Mohyla nie uniknęła smutnego losu jaki spotkał większość z około pięciu tysięcy kurhanów identyfikowanych jako scytyjskie, tak jak wiele z nich została obrabowana jeszcze w starożytności. Złodziejami nie byli zapewne ludzie zaangażowani w pochówek gdyż zbyt wiele przegapili. Na szczęście dla nas.

Cover: fot. Andreas Wolochow | Shutterstock

Wesprzyj nas na:
https://patronite.pl/mrocznewieki

Patroni:
Mikołaj Osiński, Agnieszka Garlicka, High Ground, Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Krzysztof Borkiewicz, Wojciech Sowa, Kuba Szopiak, Dyżurna Blondi, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Marek Skrzetuski, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Wiktor Turek, Jakub Sikora, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Wojciech Kapica, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Maria Wróblewska, Adam Dobrowolski, Radosław Madej, Julia Dalecka, Tomasz Kownacki, Karolina Suder, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Agnieszka Militowska, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Bartosz Czeczenski, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Krzysztof Smuda, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol i sześciu patronów anonimowych.

Literatura:
Albaum L.I., Brentjes B., Strażnicy Złota, PIW Warszawa 1982
Beckwith Ch., Imperia Jedwabnego Szlaku. Od epoki brązu do czasów obecnych, PIW, Warszawa 2020
Beckwith Ch., The Scythian Empire. Central Eurasia and the Birth of the Classical Age from Persia to China, Princeton University Press 2023
Cunliffe B., The Scythians, Oxford University Press 2019
Czernienko J.W., Scytowie 700-300 przed Chr., Napoleon V 2018
Smirnow A., Scytowie, PIW, Warszawa 1974

Źródła:
Herodot, Dzieje, tłum. S. Hammer, Czytelnik, 2020