by admin | Feb 1, 2025 | Prehistoria
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
https://suppi.pl/mrocznewieki
Pomysł tego odcinka przyszedł mi do głowy kilka miesięcy temu gdy uświadomiłem sobie, że na polskim YouTube nie ma praktycznie żadnego poważnego materiału o Gobekli Tepe, jednym z najbardziej znanych i znaczących stanowisk bliskowschodniej prehistorii. W ciągu tego czasu pojawiło się trochę materiałów, z których niektóre są na naprawdę wysokim poziomie. W trakcie przygotowywania epizodu o Gobekli pomyślałem jednak, że opowiadanie o tym jednym stanowisku wyrywając je z kontekstu w jakim się ono pojawiło, czyli pomijając tysiące lat prehistorii jakie poprzedziły wzniesienie tego tajemniczego kompleksu byłoby błędem. Słuchacz, zwłaszcza taki który niewiele wie o bliskowschodnim neolicie czy epipaleolicie traktowałby Gobekli Tepe jako jakiś niespotykany ewenement, niewytłumaczalny epizod w prehistorii.
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: fot. mehmetkrc / Shutterstock.com
Opracowania:
Cauvin J., The Birth of the Gods and the Origins of Agriculture, Cambridge University Press 2003
Mithen S., After the Ice. A Global Human History 20,000-5000 BC, W&N 2012
Schmidt K., Budowniczowie pierwszych świątyń, PIW, Warszawa 2010
Watkins T., Becoming Neolithic. The Pivot of Human History, Routledge 2024
Artykuły:
Groman-Yaroslavski I, Weiss E, Nadel D (2016) Composite Sickles and Cereal Harvesting Methods at 23,000-Years-Old Ohalo II, Israel. PLoS ONE 11(11): e0167151. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0167151
Hilazon tachtit cave. (n.d.). Huji.Ac.Il. Retrieved January 24, 2025, from https://archaeology.huji.ac.il/hilazon-tachtit-cave
Maher, Lisa & Stock, Jay & Finney, Sarah & Heywood, James & Miracle, Preston & Banning, Edward. (2011). A Unique Human-Fox Burial from a Pre-Natufian Cemetery in the Levant (Jordan). PloS one. 6. e15815. 10.1371/journal.pone.0015815.
Moore, A.M.T., Kennett, J.P., Napier, W.M. et al. Evidence of Cosmic Impact at Abu Hureyra, Syria at the Younger Dryas Onset (~12.8 ka): High-temperature melting at 2200 °C. Sci Rep 10, 4185 (2020). https://doi.org/10.1038/s41598-020-60867-w
L. Grosman, N.D. Munro, A. Belfer-Cohen, A 12,000-year-old Shaman burial from the southern Levant (Israel), Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 105 (46) 17665-17669, https://doi.org/10.1073/pnas.0806030105 (2008).
Zdziebłowski, S. (2024, December 13). Padł największy mit dotyczący „najstarszej świątyni świata”. Zagadka Göbeklitepe wyjaśniona? National Geographic. https://www.national-geographic.pl/historia/padl-najwiekszy-mit-dotyczacy-najstarszej-swiatyni-swiata-zagadka-gobeklitepe-wyjasniona/
by admin | Jan 6, 2025 | Średniowiecze, Starożytność
Prawdopodobnie wszyscy znamy tę historię. Dawno dawno temu, naiwni Aztekowie wierzyli, że ich bóg Quetzalcoatl – Upierzony Wąż, opuścił niegdyś swoich wyznawców i udał się na wschód, odpływając na tratwie w nieznane. Ostatnimi słowami pokrzepił jednak nieco swoich uczniów i zwolenników obiecując im, że któregoś dnia jeszcze do nich powróci. W tej opowieści Quetzalcoatl miał być brodatym mężczyzną o jasnej cerze.
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
https://suppi.pl/mrocznewieki
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: José María Obregón – “Odkrycie Pulque”
Źródła:
Sahagun B. de, Florentine Codex. Book Ten.
Opracowania:
Coe M., Urcid J., Koontz R., Mexico. From the Olmecs to the Aztecs, Eight Edition, Thames & Hudson 2019
Coe M., Snow D., Benson E., Starożytna Ameryka, Świat Książki 1997
Diehl R. A., Tula. The Toltec Capital of Ancient Mexico, Thames & Hudson, London 1983
Miller M. E., The Art of Mesoamerica, Sixth Edition, Thames & Hudson 2019
Miller M., Taube K., An Illustrated Dictionary of the Gods and Symbols of Ancient Mexico and the Maya, Thames & Hudson 2022
Olko J., Meksyk przed konkwistą, PIW Warszawa 2010
by admin | Dec 23, 2024 | Średniowiecze
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
https://suppi.pl/mrocznewieki
W 1260 roku czterdziestopięcioletni Kubilaj-chan, jeden z dwóch pretendentów do tronu opuszczonego po zmarłym na czerwonkę bracie, wielkim chanie Mongke, odniósł jeden ze swoich pierwszych i zarazem długotrwałych sukcesów. Udało mu się podporządkować sobie Koreę. Niezależne do tej pory królestwo rządzone od kilku stuleci przez dynastię Goryeo, od której zresztą wzięły swoją dzisiejszą nazwę oba kraje na Półwyspie Koreańskim, uznał wreszcie mongolskie zwierzchnictwo.
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: “Kamikaze” Issho Yada
Źródła:
Marco Polo, Opisanie świata, tłum. Anna Ludwika Czerny, PIW, Warszawa 1975
Opracowania:
Kałużyński S., Imperium mongolskie, Wiedza Powszechna, Warszawa 1970
Rossabi M., Khubilai Khan – his life and times, University of California Press 2009
Totman C., Historia Japonii, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009
Tubielewicz J., Historia Japonii, Ossolineum, Wrocław 1984
Turnbull S., Mongolskie inwazje na Japonię 1274 i 1281, AmerCom SA, Poznań 2011
Weatherford J., Czyngis Chan, Świat Książki, Warszawa 2006
by admin | Dec 10, 2024 | Starożytność
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
Z początkiem 546 roku p.n.e., po upadku Sardes, stolicy lidyjskiego króla Krezusa, perski władca Kurusz, wśród Greków znany jako Kyros a w powszechnej dzisiaj, zlatynizowanej formie jako Cyrus, zapanował nad większą częścią Azji Mniejszej. Według I Księgi Dziejów Herodota jego wojska pacyfikowały ostatnie ogniska oporu wzniecane co jakiś czas przez tych spośród Lidyjczyków, którzy ciągle nie mogli się pogodzić z upadkiem ich królestwa, jednej z czterech najważniejszych potęg regionu. Priorytetem Cyrusa było zajęcie nadmorskich miast zamieszkanych przez jońskich Greków dzięki którym mógł wejść w posiadanie pierwszej w historii swojego imperium floty.
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: Midjourney AI
Źródła:
Cylinder Cyrusa, autor anonimowy,
https://www.livius.org/sources/content/cyrus-cylinder/cyrus-cylinder-translation/
Herodot z Halikarnasu, Dzieje, Czytelnik, Warszawa 2020
Ksenofont, Wychowanie Cyrusa (Cyropaedia), ISKŚiO UWr, Wrocław 2014
Księga Izajasza, Biblia Jerozolimska, Pallotinum, Poznań 2018
Ktezjasz z Knidos, Ktezjasz z Knidos. Fragmenty w Excerpta Constantina,
Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego 2019
Opracowania:
Briant P., From Cyrus to Alexander. A history of the Persian Empire, Eisenbrauns 2002
Eliade M., Historia wierzeń i idei religijnych. Tom I, PAX, Warszawa 1988
Llewellyn-Jones L., Persians: The Age of the Great Kings, Basic Books 2022
Mallory J.P., In Search of the Indo-Europeans. Language, Archeology and Myth, Thames & Hudson 1999
Olmstead A., Dzieje imperium perskiego, PIW 1974
Reczek J., Języki irańskie, w: Języki indoeuropejskie. Tom I, PWN, Warszawa 1986
Watters M., King of the World. The Life of Cyrus the Great, HighBridge 2022 [audiobook]
by admin | Nov 28, 2024 | Starożytność
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
Wojna w Dacji nie szła po myśli Rzymian przynosząc coraz to nowe wieści o porażkach i licznych ofiarach, także spośród członków elity. Dla uczczenia cieni zmarłych cesarz postanowił zorganizować uroczystą ucztę na Palatynie. Zaprosił na nią najznaczniejszych przedstawicieli klasy senatorskiej i ekwickiej. Goście przybyli na miejsce zgodnie z planem, przyniesieni przez niewolników w lektykach oddzielających ich codziennego gwaru i smrodu rzymskiej ulicy. Na miejscu zastali niespotykany widok.
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: Midjourney AI
Źródła:
Dion Kasjusz Kokcejanus, Roman History, Book 67, tłum. E. Cary, Loeb Classical Library, 1925
Swetoniusz Gajusz Trankwillus, Żywoty Cezarów, tłum. J. Niemirska-Pliszczyńska, Ossolineum 1972
Tacyt Publiusz Korneliusz, Dzieje, tłum. S. Hammer, Czytelnik 1957
Tacyt Publiusz Korneliusz, Żywot Juliusza Agrykoli, tłum. S. Hammer, Czytelnik 1957
Opracowania:
Awianowicz B., B., Gramatyka monet rzymskich okresu Republiki i Cesarstwa. Tom I, Wyd. Naukowe UMK, Toruń 2019
Cary M., Scullard H. H., Dzieje Rzymu. Tom II, PIW Warszawa 1992
Jones B. W., Domicjan, Napoleon V, Oświęcim 2018
Krawczuk A., Poczet cesarzowych Rzymu, Iskry, Warszawa 2006
Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich, Iskry, Warszawa 1986
Levick B., Wespazjan, Napoleon V, Oświęcim 2016
Simon M., Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa, PIW, Warszawa 1979