Chazarowie – handel, wojna i religia. Dzieje kaganatu chazarskiego (ok. 640-965 n.e.)

Wesprzyj na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

W przeciwieństwie do np. Hunów Chazarowie nie stworzyli czegoś, co niektórzy badacze nazywają “imperium cienia” – pasożytem żyjącym głównie z trybutów wyłudzanych na jakimś bogatym, osiadłym sąsiedzie. W ten sposób Hunowie żyli z Rzymian a Żoużanowie z Chińczyków. Chazarowie uniknęli także tzw. “pułapki ekspansji” w którą wpadały liczne szybko ekspandujące państwa nomadów. Ich władcy utrzymywali kontrolę nad zdobytymi ludami dzięki hojnie opłacanej armii którą ciągle należało rozpieszczać cennymi darami. W efekcie wraz z kolejnymi sukcesami i zwiększaniem zasięgu terytorialnego władcy tacy jak Attyla stawali przed coraz trudniejszym wyzwaniem wynagradzania coraz liczniejszych zastępów żyjących głównie z rabunku sąsiadów. Aby zaspokoić żądzę złota swoich armii musieli w pewnym momencie prowadzić permanentne wojny lub ciągle zwiększać trybuty nakładane na organizmy na których pasożytowali. W przypadku Chazarów dań zbierana z podległych ludów oczywiście zawsze występowała, ale z czasem to wpływy z handlu pozwoliły kaganom uniknąć znalezienia się w ślepym zaułku tak jak władcy Hunów lub Żoużanów.

Cover: AI, Shutterstock

Założycielem kanału, twórcą podcastu i autorem większości odcinków jest Michał Kuźniar, członek grupy rekonstrukcji historycznej ZBiR z Rzeszowa.

Patroni:
Paweł Struski, Dominik Moroń, Bartosz Gościmski, Yo Adler, Dawid Popczyk, Natalia Filar, Piotr Zarzycki, Rafał Wojciechowski, Alex Boniecki, Krzysztof Smuda, Szymon Mądraszewski, Marcin Skiba, High Ground, Agnieszka Garlicka, Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Wojciech Sowa, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Wojciech Kapica, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Adam Dobrowolski, Radosław Madej, Julia Dalecka, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol i pięciu patronów anonimowych.

Źródła:
Konstantyn VII Porfirogeneta, De administrando imperio, tłum. R. J. H. Jenkins, Dumbarton Oaks 1967
Nestor, Powieść minionych lat, Armoryka, Sandomierz 2018
Teofilakt Simokatta, Historia powszechna, (tłum. A. Kotłowska, Ł. Różycki), Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2022
Źródła arabskie do dziejów Słowiańszczyzny, (red. T. Lewicki), Ossolineum 1956 (Tom 1), 1977 (Tom 2, część 2), 1985 (Tom 3)

Literatura:
Adamczyk D., Srebro i władza. Trybuty i handel dalekosiężny a kształtowanie się państwa piastowskiego i państw sąsiednich w latach 800-1100, PWN 2018
Duczko W., Ruś wikingów, Trio 2006
Dudek J., Chazarowie. Polityka – kultura – religia. VII-XI wiek, PWN 2017
Gumilow L., Dzieje dawnych Turków, PIW Warszawa 1972
Nagrodzka-Majchrzyk T., Chazarowie, w: Hunowie Europejscy, Protobułgarzy, Chazarowie, Pieczyngowie, PAN 1975
Nazmi A., Commercial relations between Arabs and Slavs (9th-11th centuries), Dialog 1998
Strzelczyk J., Zapomniane narody Europy, Ossolineum 2006
Swoboda W., Chazarowie, w: Słownik starożytności słowiańskich, Ossolineum 1961 (Tom 1 A-E)
Wojna R., Wielki świat nomadów. Między Chinami i Europą, Warszawa 1983
Żyrochow M., Chazarowie. Judeo-tureckie imperium stepowe (VII-XI wiek), Napoleon V 2018

Diadochowie – Pyrrus i epigoni (301-279 p.n.e.)

Wesprzyj na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

Ajakidzi brali swój początek od Ajakosa, króla Myrmidonów którego synem był Peleus a wnukiem Achilles. Ród miał od dawien dawna rządzić Molossami jednym z ludów od wieków zamieszkujących w krainie zwanej przez Hellenów Epeiros (Apiros), czyli Epirze. Nazwa ta oznaczała po prostu stały ląd i prawdopodobnie miała na celu odróżnić teren określany tym mianem od pobliskich Wysp Jońskich. Górzysta, gęsto zalesiona i wyjątkowo dzika kraina egzystowała na peryferiach helleńskiego świata, wielu Greków stanowczo odmawiało przyznania Epirotom jakiegokolwiek stopnia pokrewieństwa z mieszkańcami Aten, Teb czy Sparty.

Cover: AI, Shutterstock

Założycielem kanału, twórcą podcastu i autorem większości odcinków jest Michał Kuźniar, członek grupy rekonstrukcji historycznej ZBiR z Rzeszowa.

Patroni:
Rafał Wojciechowski, Krzysztof Smuda, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Talking Pizza, Michał Redeł, Tomasz Kownacki, Aleksandra Görlich, Piotr Zawada, Tomasz Wacławik, Paweł Struski, Dominik Moroń, Bartosz Gościmski, Yo Adler, Dawid Popczyk, Natalia Filar, Piotr Zarzycki, Alex Boniecki, Szymon Mądraszewski, Monika Pycińska, Marcin Skiba, High Ground, Agnieszka Garlicka, Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Wojciech Sowa, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Adam Dobrowolski, Julia Dalecka, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz i pięciu
patronów anonimowych.

Źródła:
Frontyn, Podstępy wojenne, tłum. B. Burliga, ISKŚiO UWr 2016
Plutarch, Life of Demetrius, Loeb Classical Library Vol. IX, 1920
Plutarch, Life of Pyrrhus, Loeb Classical Library Vol. IX, 1920
Poliajnos, Podstępy wojenne, tłum. M. Borowska, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003

Literatura:
Hammond N.G.L., Starożytna Macedonia. Początki, instytucje, dzieje, PIW, Warszawa 1999
Heckel W., Who’s Who in the Age of Alexander and his Successors: From Chaironeia to Ipsos (338–301 BC), Casemate 2021
Karunanithy D., Macedońska machina wojenna 359-281 p.n.e., Napoleon V, Oświęcim 2020
Kęciek K., Benewent 275 p.n.e., Bellona, Warszawa 2001
Lendon J. E., Soldiers and Ghosts. A History of battle in Classical Antiquity, Yale University 2005
Świderek A., Hellada Królów, PIW, Warszawa 1967

Diadochowie – Królowie, bogowie, zbawcy (316-301 p.n.e.)

Wesprzyj na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

Flawiusz Arrian już na samym początku swojej Wyprawy Aleksandra, najpopularniejszego tekstu źródłowego do poznania dziejów azjatyckiej ekspedycji króla Macedończyków zaznacza, że opierał się głównie na pamiętnikach Ptolemeusza, króla Egiptu. Arrian zaglądał również do innych relacji, ale to Ptolemeusz, jako naoczny świadek omawianych wydarzeń był dla historyka tworzącego cztery stulecia później najwartościowszym źródłem. Wartość Ptolemeusza w oczach Arriana podnosił także fakt, że był on monarchą a królowi nie przystoi przecież kłamstwo. Wbrew przekonaniom greckiego dziejopisarza Ptolemeusz świadomie i z pełną premedytacją przeinaczał fakty, wyolbrzymiał swój wkład w powodzenie wyprawy pomijając jednocześnie udział osób, które z jakichś powodów nie mogły już zaprotestować bądź były w jakiś sposób nieprzychylne władcy Egiptu…

Cover: AI, Shutterstock

Założycielem kanału, twórcą podcastu i autorem większości odcinków jest Michał Kuźniar, członek grupy rekonstrukcji historycznej ZBiR z Rzeszowa.

Patroni:
Dawid Popczyk, Natalia Filar, Piotr Zarzycki, Rafał Wojciechowski, Alex Boniecki, Krzysztof Smuda, Szymon Mądraszewski, Joanna Sangin, Marcin Skiba, High Ground, Aleksandra Ronowska, Agnieszka Garlicka, Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Wojciech Sowa, Dyżurna Blondi, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Wojciech Kapica, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Maria Wróblewska, Adam Dobrowolski, Radosław Madej, Julia Dalecka, Tomasz Kownacki, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz, Mateusz Parol i pięciu patronów anonimowych.

Źródła:
Diodor Sycylijski, O Agatoklesie i Antygonie Jednookim, tłum. T. Polański, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021
Diodor Sycylijski, Rok Królów, tłum. T. Polański, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019
Plutarch, Life of Demetrius, Loeb Classical Library Vol. IX, 1920
Plutarch, Life of Pyrrhus, Loeb Classical Library Vol. IX, 1920
Poliajnos, Podstępy wojenne, tłum. M. Borowska, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003

Literatura:
Braudel F., Morze Śródziemne. Region i jego dzieje, Wyd. Morskie Gdańsk 1982
Connolly P., Greece and Rome at war, Greenhill Books, London 1998
Hammond N.G.L., Starożytna Macedonia, PIW Warszawa 1999
Heckel W., Who’s Who in the Age of Alexander and his Successors: From Chaironeia to Ipsos (338–301 BC), Casemate 2021
Lendon J. E., Soldiers and Ghosts. A History of battle in Classical Antiquity, Yale University 2005
Świderek A., Hellada Królów, PIW Warszawa 1967